Μοναστήρια - Εκκλησίες - Lakki Village Family Beach Hotel Αιγιάλη Αμοργός

Παναγία Χοζοβιώτισσα (γιορτάζει 21 Νοεμβρίου)

Το πιο λαμπερό στολίδι και προστάτιδα της Αμοργού. Το μοναστήρι είναι αφιερωμένο στη χάρη της Παναγιάς και κτισμένο στον πιο απόκρημνο βράχο του όρους Προφήτη Ηλία, 300 μέτρα πάνω από τη θάλασσα, νότια της Χώρας. Ιδρύθηκε τον 9ο αιώνα και επεκτάθηκε αργότερα κατά τον 11ο από τον Αλέξιο Κομνηνό. Μετά την απελευθέρωση από τους Οθωμανούς, το 1829, η Μονή ίδρυσε με δικά της έξοδα το πρώτο ελληνικό σχολείο. Το κτίσμα έχει έναν μόνο εξωτερικό τοίχο μιας και ο βράχος αποτελεί τον εσωτερικό. Στο σκευοφυλάκιό της υπάρχουν κειμήλια που χρονολογούνται από τον 10ο αιώνα.

Κάθε χρόvo, στη γιορτή της Παναγιάς, στις 21 Νοεμβρίου, γίvεται μεγάλo παvηγύρι και προσφέρεται φαγητό και χειροποίητο Αμοργιαvό παστέλι. Πλήθος κόσμου από την Ελλάδα αλλά και όλο τον κόσμο, επισκέπτονται το Μοναστήρι για να θαυμάσει την απαράμιλλη ομορφία του .

Όσο για το πως η εικόνα της Παναγιάς βρέθηκε στην Αμοργό, η επικρατέστερη εκδοχή, αυτή που μας διηγήθηκε ο Ηγούμενος π. Σπυρίδωνας, είναι πως, μοναχοί που εκδιώχτηκαν από την Μονή Χοζιβά στη Παλαιστίνη, πήραν την εικόνα μαζί τους και επέλεξαν να χτίσουν στην περιοχή αυτή νέα Μονή. Από εκεί προέρχεται και το όνομα της εικόνας. Σύμφωνα με την παράδοση, η "θεϊκή" επιλογή του σημείου έγινε από την ίδια την Παναγία, η οποία λέγεται πως πήρε το ζεμπίλι με τα εργαλεία του πρωτομάστορα και τα εναπόθεσε πάνω στον βράχο που μέχρι τότε ονομαζόταν "Διαβολότοπος" υποδεικνύοντας έτσι τον τόπο που επιθυμούσε να χτιστεί το μοναστήρι.

Σήμερα σε μια προθήκη στο καθολικό βλέπουμε τη σμίλη (μεγάλο σιδερένιο καρφί) του πρωτομάστορα που ήταν για αιώνες σφηνωμένη στο βράχο κι που έπεσε από αυτόν μόλις το 1952.

Άγιος Γεώργιος Βαλσαμίτης

Στο δρόμο μεταξύ Χώρας και Κάτω Μεριάς, δεσπόζει Ιερός Ναός αφιερωμένος στον Αγ. Γεώργιο τον Βαλσαμίτη, πρώην αυτόνομη Μονή κατά τους Βυζαντινούς χρόνους και μετέπειτα μετόχι της Παναγιάς Χοζοβιώτισσας. Ο Ναός είναι ξακουστός από την Τουρκοκρατία, λόγω των θεραπευτικών ιδιοτήτων της πηγής από την οποία ρέει Αγίασμα, μέχρι και σήμερα. Το όνομα του ναού προέρχεται από τον άγριο δυόσμο ή βάρσαμο, φυτό που φύεται στην γύρω περιοχή. Στο σημείο αυτό ξεκινά και παλιό μονοπάτι που συνδέει την περιοχή με τα Κατάπολα. Στην διαδρομή θαυμάζουμε και πύργο του 13ου αιώνα (στη θέση Σκοποί), παρατηρητήριο του ανοικτού πελάγους κατά τα παλιά χρόνια.

Μονη Θεολόγου - Γιορτάζει 08/05 και 26/9

Στις πλαγιές του όρους Κρίκελου, Β.Α. της Αμοργού στο οροπέδιο Θεολόγος δεσπόζει ομώνυμη Μονή
αφιερωμένη στον Ευαγγελιστή Ιωάννη, που κατά την παράδοση κτίστηκε από κάποιο Πλοίαρχο ως εκπλήρωση του τάματός του. Ο Ναός πιθανότατα έχει κτισθεί κατά τον 7ο με 9ο αιώνα, όπως αποκαλύπτει ο τύπος του κτίσματος (τρίκλιτη βασιλική με τρούλο). Το δομικό υλικό που χρησιμοποιήθηκε για το κτίσιμο του Ναού είναι πωρόλιθοι σε διάφορα μεγέθη και μεταφέρθηκε από το ίδιο τον Πλοίαρχο πιθανότατα από τη Μήλο ή από τη κοντινή Πάτμο.

Αγ. Ανάργυροι στα Θολάρια - Γιορτάζει 01/07 & 01/11

Χτίσµα του δευτέρου παγκοσµίου πολέµου (1938-1940) πάνω στα ερείπια παλαιότερου ναού, που κατεδαφίστηκε κατά την ανέγερση του σηµερινού. Από τους θησαυρούς των Αγίων Αναργύρων, θαυµάζουµε το κειµηλιοφυλάκιο µε τα Βυζαντινά εκθέµατα, τις εικόνες, τα τιµαλφή, τον ξυλόγλυπτο Επιτάφιο, τα χρυσοκέντητα Άµφια και τα παλαιότυπα βιβλία και χειρόγραφα.

Φωτοδότης Χριστός στην Χώρα - Γιορτάζει 6/8

Πίσω από το Ιστορικό Γυμνάσιο στην Χώρα βρίσκεται το Μετόχι της Μονής της Χοζοβιώτισσας αφιερωμένο στον Φωτοδότη Χριστό. Τον Ναό περιβάλλει συγκρότημα κελιών και αποθηκών, αριστοτεχνικά χτισμένα από ανώνυμο τεχνίτη. Εντός του Ναού προκαλούν θρησκευτικό δέος τα εξαίρετα ξυλόγλυπτα τέμπλα με τις ιστορικές εικόνες, η ιερή εικόνα του Μεγάλου Αρχιερέως που χρονολογείται από το 1629, καθώς και η μαρμάρινη πλάκα με τον δικέφαλο στο δάπεδο. Το Μετόχι αποτελεί και την έδρα του Επισκόπου στην Αμοργό.

Υπόλοιπες εκκλησίες

Αγ. Γιάννης Χρυσόστοµος στο Ακρωτήρι (γιορτή 13/11).

Παναγιά η επονοχωριανή στην Αιγιάλη (γιορτή 15/8).

Η εκκλησία του Αγίου Φανουρίου.